황인성. “인당 국민소득 2만 달러 달성시기“. 2003.7.14.
1인당 국민소득이 2만 달러에 도달하는 시점은 성장률, 물가수준, 환율수준에 따라 달라짐(3가지 시나리오를 가정)
시나리오 Ⅰ: 잠재성장률인 4.5% 수준을 유지할 경우
- 물가상승률: 연 2.5% 상승, 원/달러 환율: 연 1.7% 절상
시나리오 Ⅱ: 연 5.0% 성장
- 물가상승률: 연 3.0%, 원/달러 환율: 2.0% 절상
시나리오 Ⅲ: 연 평균 4.0% 성장
- 물가상승률: 연 2.0%, 원/달러 환율: 1.5% 절상
1인당 국민소득은 2016년에 2만 달러에 도달
한국경제가 연평균 4.5% 성장할 경우로 가장 가능성이 높은 시나리오
성장률이 1%포인트 하락(5%→4%)할 경우 2만 달러 달성시점이 4년 지연됨
- 1인당 국민소득 2만 달러 도달 시점은 연 5% 성장할 경우 2014년, 연 4% 성장할 경우 2018년으로 예상
미국의 물가를 반영할 경우 2033년에야 1인당 국민소득이 과거 선진국 수준의 2만 달러에 도달
미국은 1988년에 1인당 국민소득 2만 달러에 도달
미국의 물가 상승을 반영한 한국의 1인당 국민소득은 2033년에 2만 달러에 도달
한국 1인당 GDP 추이 (달러, 년)
연도 | 시나리오 I(5.0%) | 시나리오 II(4.5%) | 시나리오Ⅲ(4.0%) | |||
원/달러 | 88년 $ | 원/달러 | 88년 $ | 원/달러 | 88년 $ | |
1995 | 10,823 | 8,401 | 10,823 | 8,401 | 10,823 | 8,401 |
1996 | 11,385 | 8,584 | 11,385 | 8,584 | 11,385 | 8,584 |
1997 | 10,315 | 7,603 | 10,315 | 7,603 | 10,315 | 7,603 |
1998 | 6,744 | 4,895 | 6,744 | 4,895 | 6,744 | 4,895 |
1999 | 8,595 | 6,103 | 8,595 | 6,103 | 8,595 | 6,103 |
2000 | 9,770 | 6,712 | 9,770 | 6,712 | 9,770 | 6,712 |
2001 | 9,000 | 6,012 | 9,000 | 6,012 | 9,000 | 6,012 |
2002 | 10,013 | 6,584 | 10,013 | 6,584 | 10,013 | 6,584 |
2003 | 9,897 | 6,349 | 9,897 | 6,349 | 9,897 | 6,349 |
2004 | 10,513 | 6,580 | 10,380 | 6,497 | 10,259 | 6,421 |
2005 | 11,203 | 6,841 | 10,975 | 6,702 | 10,774 | 6,579 |
2006 | 11,942 | 7,114 | 11,608 | 6,915 | 11,317 | 6,742 |
2007 | 12,733 | 7.400 | 12,280 | 7,137 | 11,891 | 6,911 |
2008 | 13,579 | 7,738 | 12,994 | 7,404 | 12,497 | 7,121 |
2009 | 14,485 | 8,092 | 13,754 | 7,683 | 13,137 | 7,339 |
2010 | 15,456 | 8,465 | 14,561 | 7,975 | 13,814 | 7,566 |
2011 | 16,498 | 8,858 | 15,421 | 8,280 | 14,530 | 7,802 |
2012 | 17,616 | 9,273 | 16,337 | 8,600 | 15,289 | 8,048 |
2013 | 18,816 | 9,711 | 17,315 | 8,936 | 16,093 | 8,306 |
2014 | 20,107 | 10,174 | 18,358 | 9,289 | 16,947 | 8,575 |
2015 | 21,495 | 10,663 | 19,472 | 9,659 | 17,853 | 8,856 |
2016 | 22,988 | 11,180 | 20,663 | 10,049 | 18,815 | 9,150 |
2017 | 24,594 | 11,727 | 21,934 | 10,458 | 19,837 | 9,458 |
2018 | 26,321 | 12,304 | 23,291 | 10,887 | 20,921 | 9,779 |
2019 | 28,177 | 12,913 | 24,739 | 11,337 | 22,070 | 10,114 |
2020 | 30,171 | 13,556 | 26,283 | 11,809 | 23,288 | 10,463 |
2021 | 32,313 | 14,233 | 27,929 | 12,302 | 24,578 | 10,826 |
2022 | 34,613 | 14,948 | 29,684 | 12,819 | 25,945 | 11,204 |
2023 | 37,085 | 15,701 | 31,556 | 13,360 | 27,393 | 11,598 |
2024 | 39,742 | 16,496 | 33,553 | 13,927 | 28,929 | 12,008 |
2025 | 42,601 | 17,336 | 35,686 | 14,522 | 30,559 | 12,436 |
2026 | 45,679 | 18,224 | 37,966 | 15,147 | 32,290 | 12,882 |
2027 | 48,994 | 19,164 | 40,404 | 15,803 | 34,129 | 13,349 |
2028 | 52,566 | 20,157 | 43,011 | 16,493 | 36,084 | 13,837 |
2029 | 56,417 | 21,210 | 45,802 | 17,219 | 38,164 | 14,348 |
2030 | 60,572 | 22,326 | 48,792 | 17,984 | 40,379 | 14,883 |
2031 | 65,058 | 23,509 | 51,996 | 18,789 | 42,738 | 15,443 |
2032 | 69,903 | 24,764 | 55,433 | 19,638 | 45,253 | 16,031 |
2033 | 75,141 | 26,098 | 59,122 | 20,534 | 47,935 | 16,649 |
2034 | 80,804 | 27,515 | 63,082 | 21,480 | 50,798 | 17,297 |
2035 | 86,928 | 29,019 | 67,333 | 22,478 | 53,853 | 17,978 |
2036 | 93,553 | 30,619 | 71,900 | 23,532 | 57,113 | 18,692 |
2037 | 100,723 | 32,319 | 76,807 | 24,645 | 60,596 | 19,443 |
2038 | 108,484 | 34,127 | 82,080 | 25,821 | 64,316 | 20,232 |
2039 | 116,889 | 36,050 | 87,749 | 27,063 | 68,290 | 21,061 |
2040 | 125,995 | 38,096 | 93,847 | 28,376 | 72,539 | 21,933 |
주 : 2004~2040년에 대해 매년 시나리오 I 은 경제성장률 5%, 물가상승률 3%, 원/달러 환율 2% 하락, 시나리오 II 는 경제성장률 4.5%, 물가상승률 2.5%, 원/달러 환율 1.7% 하락, 시나리오 III 은 경제성장률 4%, 물가상승률 2%, 원/달러 환율 1.5% 하락 가정
인구의 고령화로 경제활동인구(15~64세)의 경제 부담이 증가
2003년 고령화지수(65세 이상 인구/ 전체 인구)가 8.3%에서 2만 달러에 도달하는 2016년 13.0%로 상승
- 경제부담액은 동 기간 중 1,147달러에서 3,712달러로 증가
경제부담 추이 (달러)
연도 | 고령화지수 | 시나리오 I | 시나리오 II | 시나리오III |
1995 | 5.9 | 901 | 901 | 901 |
1996 | 6.1 | 984 | 984 | 984 |
1997 | 6.3 | 921 | 921 | 921 |
1998 | 6.6 | 624 | 624 | 624 |
1999 | 6.9 | 829 | 829 | 829 |
2000 | 7.2 | 984 | 984 | 984 |
2001 | 7.6 | 950 | 950 | 950 |
2002 | 7.9 | 1,108 | 1,108 | 1,108 |
2003 | 8.3 | 1,147 | 1,147 | 1,147 |
2004 | 8.7 | 1,275 | 1,259 | 1,244 |
2005 | 9.0 | 1,415 | 1,385 | 1,360 |
2006 | 9.4 | 1,570 | 1,527 | 1,489 |
2007 | 9.8 | 1,744 | 1,682 | 1,629 |
2008 | 10.1 | 1,921 | 1,838 | 1,768 |
2009 | 10.4 | 2,101 | 1,995 | 1,906 |
2010 | 10.7 | 2,293 | 2,160 | 2,049 |
2011 | 11.0 | 2,513 | 2,349 | 2,213 |
2012 | 11.4 | 2,778 | 2,575 | 2,411 |
2013 | 11.8 | 3,077 | 2,831 | 2,631 |
2014 | 12.2 | 3,405 | 3,109 | 2,870 |
2015 | 12.6 | 3,755 | 3,401 | 3,119 |
2016 | 13.0 | 4,130 | 3,712 | 3,381 |
2017 | 13.4 | 4,593 | 4,096 | 3,705 |
2018 | 13.9 | 5,104 | 4,516 | 4,057 |
2019 | 14.4 | 5,699 | 5,003 | 4,464 |
2020 | 15.1 | 6,435 | 5,605 | 4,967 |